อุบัติเหตุสามารถเกิดขึ้นได้ตลอดเวลา ทั้งอาการบาดเจ็บจากการออกกำลังกายหรือการเล่นกีฬา เกิดขึ้นได้ตั้งแต่การหกล้มแล้วเกิดแผลฟกช้ำตามส่วนต่างๆ ของร่างกาย คนทั่วไปส่วนมากนิยมที่จะรักษาเบื้องต้นด้วยการใช้ยาหม่องนวดทา และประคบร้อน ประคบเย็น เพื่อบรรเทาอาการบาดเจ็บ แต่รู้หรือไม่ว่าการประคบร้อนประคบเย็นต่างกันอย่างไร และอาการไหนต้องประคบอะไร? 2 แบบนี้ จะมีวิธีที่แตกต่างกันออกไปดังนี้
ประคบเย็น คือ วิธีที่ช่วยความร้อนภายในร่างกาย ลดอาการปวด บวม อักเสบ และรวมถึงช่วยห้ามเลือดได้ วิธีนี้เป็นการรักษาเบื้องต้นที่สะดวกและรวดเร็ว เพราะสามารถหาอุปกรณ์ได้เองง่ายจากของใช้ในบ้าน เช่น น้ำแข็งในตู้เย็น เป็นต้น
วิธีการประคบเย็น หากมีอาการปวดหรือได้รับบาดเจ็บ ควรประคบด้วยน้ำแข็งหรือน้ำเย็นทันที ภายใน 24-48 ชั่วโมงประคบ 15-30 นาที วันละ 2-3 ครั้ง
อาจใช้เจลสำหรับประคบร้อนเย็นแบบสำเร็จรูปหรือทำถุงน้ำแข็ง ต้องตรวจสอบดูก่อนว่าไม่เย็นเกินไป เพราะจะทำให้เนื้อเยื่อผิวบริเวณนั้นตายได้ ถ้ามีอาการบริเวณ มือ แขน ขา หรือเท้า ให้ใช้เป็นการแช่น้ำเย็นในภาชนะแทน การประคบเย็นจะช่วยบรรเทาอาการคัน ปวด บวม อักเสบ หรือห้ามเลือดในเบื้องต้นได้ ซึ่งจะช่วยจัดการความร้อนภายในร่างกายให้ทุเลาลง
อาการที่ควรประคบเย็น คือ
– ปวดศีรษะ
– มีไข้
– เลือดกำเดาไหล
– โดนแมลงกัดหรือต่อย หรือโดนพิษแมงกะพรุน
– มีผื่น หรือผื่นแพ้สารเคมีบางชนิด
– ภูมิแพ้ขึ้นตา
– ผิวไหม้แดด
– เอ็นอักเสบ
– ปวดบวมข้อเท้า
อุปกรณ์ในการประคบเย็น
– เจลเย็น
– ถุงน้ำเย็น
– ขวดน้ำเย็น
ประคบร้อน คือ การปรับสมดุล เพิ่มการไหลเวียนของโลหิตในบริเวณที่เกิดอาการเจ็บปวด ตึง เกร็งกล้ามเนื้อ ข้อต่อ หรือเส้นเอ็น เป็นต้น
วิธีการประคบร้อน จะเริ่มประคบร้อนหลังจากมีอาการผ่านไปแล้ว 48 ชั่วโมง ให้ประคบครั้งละ 15-30 นาที วันละ 2-3 ครั้ง เพื่อให้การไหลเวียนโลหิตดีขึ้น บรรเทาอาการปวด ผ่อนคลายกล้ามเนื้อ และเพิ่มความยืดหยุ่นให้กับกล้ามเนื้อ หรือฟื้นฟูเนื้อเยื่อที่ได้รับความเสียหาย
อาจต้องใช้เจลสำหรับประคบร้อนแบบสำเร็จรูป เช่น ใช้กระเป๋าน้ำร้อน หรืออาจใช้ผ้าขนหนูชุบน้ำร้อน โดยอุณหภูมิที่เหมาะสมไม่ควรเกิน 45 องศาเซลเซียส ไม่ควรประคบด้วยความร้อนที่มากเกินไป เพราะจะทำให้รู้สึกแสบร้อนบริเวณที่ประคบ และต้องไม่ประคบในบริเวณที่มีบาดแผลที่มีเลือดออก เพราะจะยิ่งทำให้ร่างกายได้รับความร้อนมากเกินไป จะเกิดการอักเสบเพิ่มมากขึ้น
อาการที่ควรประคบร้อน คือ
– ปวดคอ บ่า ไหล่ หลัง ข้อ หัวเข่า น่อง วิธีประคบร้อนจะช่วยบรรเทาอาการข้อฝืดและช่วยคลายกล้ามเนื้อที่หดเกร็ง อาจทำให้ผู้ป่วยข้ออักเสบสามารถเคลื่อนไหวได้ดียิ่งขึ้น
– เคล็ดขัดยอก วิธีประคบร้อนจะช่วยบรรเทาอาการข้อฝืดที่เกิดขึ้นภายหลังจากการอักเสบได้เป็นอย่างดี
– โรคเอ็นอักเสบเรื้อรัง วิธีประคบร้อนจะช่วยบรรเทาความฝืดหรือเมื่อยล้าที่เกิดขึ้นภายหลังจากการอักเสบได้
– ปวดประจำเดือน ใช้วิธีประคบร้อนจะช่วยคลายอาการเจ็บปวด
อุปกรณ์ในการประคบร้อน
– ถุงน้ำร้อน
– เจลร้อน
– ผ้าขนหนู
อ้างอิงจาก chiangmainews